Hoewel Duitsland slechts een grens van België ligt, ben ik er nog maar een paar keer geweest. Ik bezocht Keulen als tiener, bracht twee keer een week in Berlijn door als student, maakte korte citytrips naar Dresden en Düsseldorf, maar dat is het zowat. Toen Germany Travel me vroeg om een week door de regio Baden-Württemberg te reizen, ging ik dan ook meteen akkoord.
Op mijn programma stonden het Zwarte Woud, Burg Hohenzollern en de 4 Baden-Württemberg steden Mannheim, Karlsruhe, Tübingen en Stuttgart, de staatshoofdstad. Aangezien ik slechts een dag had om elk van deze steden te verkennen, trok ik mijn gemakkelijke Nikes aan, nam ik mijn lijstje met must-sees erbij en begon ik eraan.
Contents
4 Baden-Württemberg steden in Duitsland die je moet bezoeken
Bezienswaardigheden Mannheim
Het centrum van Mannheim is een erg gemakkelijke plek om je weg te vinden. Het heeft de vorm van een halve circel, waarbij het Schloss of kasteel in het midden van het platte stuk van de circel ligt. De hoofdweg, de Breite Strasse, verbindt deze twee plekken met elkaar en wordt in het midden doorgesneden door de straat Planken.
Op dat snijpunt ligt de Paradeplatz, het centrum van de stad en de plek waar soldaten vroeger tijdens evenementen paradeerden. Het is ook de grote winkelstraat van Mannheim.
Als je van het Schloss tot het einde van de Breite Strasse wandelt, zal je zien dat de zijstraten geen namen hebben, maar dat elke blok gebouwen een nummer en een cijfer heeft: hoe meer je van het Schloss richting het topje van de halve circel loopt, hoe hoger de letters oplopen en hoe verder je van de Breite Strasse loopt, hoe hoger de cijfers oplopen. Laat me dat even tonen op een kaartje:
Dit systeem maakt het erg gemakkelijk om je weg te vinden. Wanneer je weet dat je bij G6 moet zijn, moet je gewoon in de juiste richting tellen. En de huisnummers? Wel, het huis van de blok dat het dichtst bij het Schloss staat krijgt het nummer 1. Vanaf dat gebouw tellen de cijfers op in tegenwijzerzin voor de blokken links van de Breite Strasse en in wijzerzin voor de blokken rechts ervan.
Ik was best trots het systeem zo snel door te hebben, want iemand vertelde me dat sommige mensen al jaren in de stad wonen en er nog steeds niet aan uit kunnen.
Je denkt nu waarschijnlijk: “Leuk, maar valt er daar ook iets te zien?”. Ja hoor.
Muziek in Mannheim
Mannheim is een stad met een rijke culturele geschiedenis, vooral wat muziek betreft. Wist je dat Mozart hier ooit solliciteerde voor een plek in het Mannheim Orkest, maar in plaats daarvan pianoles moest geven aan de onwettelijke kinderen van Prins Karl Theodor? Het spreekt voor zich dat hij niet erg lang in de stad verbleef.
Er bevindt zich nog steeds een bekende muziekacademie in de stad, maar wie zich wil toeleggen op popmuziek kan dat in de Popakademie. De school heeft een bachelor- en masterprogramma in de kunsten. De aanwezigheid van de Popakademie maakt dat er veel jonge bands aanwezig zijn in Mannheim die je in een van de bars in het Jungbusch-district kan gaan bekijken, vaak gratis.
Schloss Mannheim
Ik vertelde jullie al over het Schloss. Dat is nu een universiteitsgebouw, maar een deel ervan is ingericht als museum dat je een idee geeft van hoe de mensen er vroeger leefden. Vergeet niet omhoog te kijken: de beschilderde plafonds waren mijn favoriete deel van deze plek.
Of neen, dat is niet waar. Mijn favoriete deel van Schloss Mannheim was de nog volledig originele kamer die je door een glazen deur kan bekijken. Wanneer je je op de eerste verdieping bevindt, neem dan niet de grote trappen in de hal naar beneden, maar de kleine wenteltrap aan de oostkant van het gebouw. Zo kom je in een andere tentoonstellingsruimte terecht waar je aan de rechterkant door een deur kan piepen, recht de enige originele kamer van het gebouw in. De kleuren van deze kamer – zacht geel, groen en rood – zijn fantastisch.
Ik zag geen pijltjes bezoekers specifiek naar deze kamer leiden, maar bij deze weten jullie er ook van!
Spaghetti-ijs
Wat je ook zeker moet doen wanneer je in Mannheim bent, is spaghetti-ijs eten. Spaghetti-ijs werd uitgevonden door de Italiaan Dario Fontanella in de jaren 1960. Daria runt nu Fontanella, een ijsbar in de Breite Strasse.
Toen hij naar Mannheim kwam, merkte hij hoe Duitsers hun noedels maken door de pasta door een potje met gaten in de bodem te drukken. Hij deed hetzelfde met vanille-ijs boven een toefje slagroom, goot er aardbeiensaus over, strooide er nog wat witte chocoladeschilfers bij en zie daar: spaghetti-ijs.
Ik bezocht zowel het Schloss als Fontanella met een gids en zij vertelde me dat wanneer Dario spaghetti-ijs uitgevonden had, hij een advocaat raadpleegde om er een patent op te nemen. Die raadde hem dat echter af en zei dat het nooit zou lukken. Spaghetti-ijs werd een succes en nu kan iedereen in Duitsland het maken. Ik ben er tamelijk zeker van dat Dario nog steeds niet met die advocaat spreekt.
Ook fijn om weten: mijn gids was lactose-intolerant maar dat was geen probleem. Fontanella heeft een ruime keuze aan lactosevrije sorbets.
De Jezuïetenkerk en de watertoren
Ten slotte, wil ik jullie graag voorstellen aan twee gebouwen die me best bevielen: de Jezuïetenkerk en de watertoren van Mannheim.
De watertoren ligt aan de rand van het gridpatroon. Het is een Art Nouveau-gebouw met daarachter een klein parkje.
De kerk verdient een vermelding omwille van haar kleuren. Ik ben geen fan van “typische” kerk met donker hout en veel zwaar uitziende ornamenten, maar de Jesuitenkirche was helemaal anders.
Toen ik deze kerk bezocht was het buiten aan het miezeren, met een hemel die bedekt was met wolken. Ik dacht dat het binnen in de kerk nog donkerder zou zijn, maar het tegendeel was waar. De hoofdkleuren binnen in de kerk zijn zacht groen, rood en wit, wat een “licht” effect creëert.
Ik was ook onder de indruk van het prachtige orgel boven de ingang. Je kan er naartoe klimmen en toen ik in de kerk was, was iemand het aan het bespelen. Ik weet niet of het een gewone bezoeker was of iemand van de kerk, maar ik vind het leuk te denken dat het een gewone bezoeker was.
Praktische informatie
Ik reisde per trein naar Mannheim. Het treinstation ligt op slechts vijf minuten wandelen van het Schloss en het hele centrum van de stad kan gemakkelijk te voet bezocht worden. Als je wel graag het openbaar vervoer gebruikt, kan je op verschillende plaatsen en regelmatig de tram nemen.
Ik bracht een nacht door in de Mercure Mannheim in een propere, ruime kamer die alles had wat ik nodig had (lees: koffie en thee). Het hotel heeft een goede locatie in F7, nog net binnen het stadscentrum.
Bekijk reviews, beschikbaarheid en prijzen op Booking.com.
Bezienswaardigheden Karlsruhe
Van Mannheim reisde ik door naar Karlsruhe. Deze stad viert in 2015 haar 300-jarig bestaan en op de dag van mijn bezoek was er een groot festival aan het Schloss (kasteel) met lokale muziekgroepen, acteurs en dansers. Tickets voor het festival waren aan de symbolische prijs van 300 eurocent verkocht en 40.000 mensen hadden een kaartje.
Ik was nogal onder de indruk toen ik dit vernam en nog meer wanneer ik ‘s avonds het festival bijwoonde en merkte hoe trots de mensen van Karlsruhe op hun stad zijn. Ze begonnen echt te juichen wanneer een lichtshow allerlei belangrijke personen en gebeurtenissen uit de geschiedenis van de stad aan bod liet komen.
Fietstour in Karlsruhe
Eerder op de dag had ik een begeleide fietstocht gedaan om uit te vissen wat Karlsruhe interessant maakt. Ik ben blij dat ik dit deed aangezien de stad best groot is en ik zeker niet zoveel gezien zou hebben als ik alles te voet had willen doen.
Het was ook de eerste keer dat ik met een elektrische fiets reed en dat was toch even wennen. Het duurde even vooraleer ik door had dat ik de standen moest aanpassen wanneer ik bergopwaarts, bergafwaarts of gewoon vlak reed. Reed jij al eens met een elektrische fiets? Echt niet zo gemakkelijk als het lijkt!
We startten onze rit aan het treinstation en reden richting een lang stuk groen in het zuidwesten van Karlsruhe. Daar kan je een fietspad volgen langs het water. Het leek wel alsof we de stad verlaten hadden, zo rustig was het er.
Maar twee minuutjes verder fietsen en je kwam alweer aan het grote sportcomplex Europahalle en, nog iets verder, het ZKM.
Het ZKM of Medienmuseum besteedt aandacht aan de geschiedenis en het artistieke potentieel van nieuwe media zoals telefoons, computers en het Internet in combinatie met schilderijen, sculpturen en andere kunstvormen. Jammer genoeg kon ik het niet bezoeken omdat het gesloten was voor de voorbereiding van een grote nieuwe tentoonstelling die de volgende dag van start zou gaan.
Van het ZKM reden we naar de Ludwigsplatz, een levendig plein waar je lekker kan mensen-kijken. In de Waldstrasse, een van de straten aan de Ludwigsplatz, zie je ook een gele lijn door het midden van de straat lopen. Deze bestaat uit tegels die elk de naam van een bekende inwoner van Karlsruhe dragen.
De Waldstrasse is trouwens een van de waaierstraten van de stad. Volgens mijn gids Betina vertelt een legende hoe de vrouw van Marlgraaf Karl Wilhelm (1679 – 1738) ooit haar waaier verloor tijdens het jagen. Omdat waaiers in die tijd erg duur waren, moest iedereen er mee naar zoeken.
Karl Wilhelm was echter nogal moe en viel in slaap onder een boom. Daar droomde hij van een stad waarvan de straten vanaf een centraal paleis uitwaaierden en dus heeft Karlsruhe nu een centraal Schloss met 32 straten en paadjes die vanaf het paleis de stad inwaaieren.
Leuk weetje: van in elk van deze straten zie je een klein stukje van het paleis.
Nog een leuk weetje: deze lay-out inspireerde Thomas Jefferson en ligt aan de basis voor het design van de stad Washington DC.
Ik hou van zo'n verhalen en ze zijn een goed voorbeeld van waarom het handig kan zijn een stad met een gids te verkennen. Die mensen hebben altijd leuke weetjes te delen.
Of nuttige dingen, zoals dat je in de botanische tuin niet met je fiets mag rijden.
Botanische tuin van Karlsruhe
De botanische tuin van Karlsruhe is wel gratis toegankelijk. Er zijn een paar brede wandelpaden en een gigantische boom die aan meerdere mensen schaduw kan bieden op een warme dag.
Jammer genoeg was het niet meteen een warme dag en dus verlieten we de tuin alweer na een korte wandeling om de stad verder te verkennen. We fietsten langs een aantal kunstinstallatie, het Museum voor Natuurwetenschappen en een indrukwekkende kerk alvorens we onszelf aan het einde van de tour lieten tellen.
“Laten tellen?”
Yup! Karlsruhe heeft een fietsentellen in de Erbprinzenstrasse die enkel de mensen registreert die per fiets voorbij komen. Ik heb geen idee hoe dat werkt, maar vind het wel best cool. De teller toont je hoeveel mensen er die dag al voorbij gefietst zijn en hoeveel er sinds het begin van het jaar al langs reden.
Na mijn fietstocht was het bijna tijd voor het avondeten en het festival, maar er was nog een plek waar ik absoluut naartoe moest: de zoo.
Karlsruhe Zoo
De zoo van Karlsruhe bestaat in 2015 150 jaar en dus moest ik er wel een kijkje gaan nemen. Doordat ik me zo moest haasten, heb ik er echter niet zo van genoten als ik anders waarschijnlijk wel had gedaan. Een beetje jammer. Ik zag slechts enkele dieren en miste de botanische tuin van de zoo.
Puur gebaseerd op die korte eerste indruk, was de zoo zeker niet de meest indrukwekkende die ik al zag, maar wel een leuke plek om met kinderen een namiddag naartoe te trekken.
Praktische informatie
Het treinstation van Karlsruhe ligt recht tegenover de zoo. Het is zo'n half uur wandelen van het stadscentrum en hoewel daar veel te zien is, raad ik toch echt aan ook de rest van de stad te verkennen. Dat kan je met de tram, de bus, of een fietstour zoals ik er een deed.
Wie mee het 300-jarig bestaan van de stad wil vieren, kan dat nog tot 24 september.
In Karlsruhe verbleef ik een nacht in City Partner Hotel Berliner Hof. Ik had daar een eenvoudige en kleine eenpersoonskamer met wel een tamelijk ruime badkamer. De WiFi werkte er niet ideaal, maar dat werd dan weer goed gemaakt door het uitgebreide ontbijt.
Bekijk reviews, beschikbaarheid en prijzen op Booking.com.
Bezienswaardigheden Tübingen
In Karlsruhe was het best handig een vervoersmiddel te hebben, maar in Tübingen is dat niet echt nodig. De historische stad daar is tamelijk klein en het is ook echt die historische stad die een bezoekje waard is. Er zijn kerken en andere bezienswaardigheden, maar de echte attractie van Karlsruhe zijn de mooie huizen, de smalle steegjes en de leuke winkeltjes.
Ik ging niet winkelen, maar kocht wel een lekkere pannenkoek aan een kraampje bij de Marktplatz. Blijkbaar staat dat kraampje daar al 30 jaar!
Tip: wanneer je op de Marktplatz staat, let dan even op de huizen. Je zal zien dat bij het ene huis het houtwerk zichtbaar is, maar bij dat ernaast niet. Bij dat dáárnaast dan weer wel, dan weer niet en zo verder. Dat alternerende is een esthetische verplichting opgelegd door de stad. Ook de andere huizen in het historische centrum zijn beschermd en wanneer je wil renoveren of andere werken wil uitvoeren, moet je daar toestemming voor vragen.
Schloss Hobentubingen
Mijn “zwaarste” klim tijdens deze reis was waarschijnlijk die naar Schloss Hohentubingen. Geen zorgen, het was maar een erg korte klim, maar je moet tegen even je kuiten inspannen.
Schloss Hohentubingen maakt nu deel uit van de Universiteit van Tübingen. Je vindt er het Universiteitsmuseum, dat een archeologische collectie tentoon stelt. Ik had geen tijd om die te bezoeken, maar moest jij het wel doen, laat ons dan zeker weten hoe het was!
Tip: kijk vlak voor je de toegangspoort tot het Schloss door loopt, even naar links. Door de hoge ligging van het Schloss heb je vanaf daar een goed uitzicht over de rest van de stad.
Na mijn wandeling vond ik iets dat ik dacht enkel in Engeland te kunnen tegenkomen: punts!
Punten in Tübingen
Studenten in Tübingen hebben hun eigen punts, maar je kan ook een punttour doen, zoals ik. Met de tour wordt je op en af de rivier gevaren. Het is erg leuk omdat de tocht langs een rustig groen eilandje in de Neckar loopt.
Het was er zo stil dat ik de vogels kon horen fluiten en niet meer het gevoel had midden in de stad te zitten.
Restaurant Forelle
Voor we naar de volgende stad trekken, moet ik jullie restaurant Forelle aanbevelen. Forelle is een traditioneel Duits restaurant, maar veel verfijnder dan de plekken waar ik de dagen voordien at. Ik nam er bloemkoolroomsoep, een slaatje met forel en zalm en een gigantische apfelstrudel als dessert. Ik heb mezelf daarmee wat overschat, maar alles was wel heerlijk.
Als je in Tübingen. typsiche Duits, maar toch verfijnd wil eten, dan moet je bij Forelle zijn.
Praktische informatie
Het oude centrum van Tübingen is tamelijk klein en kan gemakkelijk te voet gedaan worden. Wel zijn de straten nogal heuvelachtig, dus je doet best comfortabele schoenen aan.
In Tübingen verbleef ik een nacht in Domizil Tübingen in een eenvoudige maar ruime kamer met een gigantische badkamer.
Bekijk reviews, beschikbaarheid en prijzen op Booking.com.
Bezienswaardigheden Stuttgart
De Stuttgart-regio telt meer dan 2,7 miljoen inwoners. Het is een grote plek, maar toch leuk om in rond te wandelen. Het stadscentrum met de Schlossplatz, Markthalle, Stiftskirche, Hegel's Huis en tal van andere bezienswaardigheden kan je gemakkelijk te voet doen. Voor de dingen die wat buiten het centrum nemen, raad ik de S- en zeker de U-Bahn aan.
Zo nam ik bijvoorbeeld de U-Bahn naar Südheimer Platz. Van daar was ik op twee minuutjes aan de oude kabeltrein die me mee de heuvels rondom Stuttgart in nam. Vandaar kan je verschillende wandelroutesvolgen. Ik nam die van de blauwe sokken (echt, op de richtingaanwijzers staan blauwe sokken) die me door het groen naar een tramhalte leidde, van waar ik weer de train naar het centrum kon nemen.
Zo kwam ik aan op de Marienplatz, een leuk plein met tal van cafeetjes en restaurants in de buurt. Er is ook een grote Gelateria waarvan en ik het ijs zeker kan aanraden!
Opgelet: iemand vertelde me dat je echt die Gelateria (hij ligt links van de tramhalte) moet nemen, want dat de andere ijsbar op het plein niet zo goed is.
Mijn laatste stop in Stuttgart waren de tuinen achter het Nieuw Paleis, waar studenten een pauze namen, koppeltjes lagen te knuffelen in de zon en een andere toerist ook een foto nam van het mooie operagebouw.
Praktische informatie
Hoewel het centrum gemakkelijk te voet gedaan kan worden, raad ik je toch aan een kaartje te kopen voor het openbaar vervoer. Dat kan voor een rit, voor een dag, voor een week… Het zou echt zonde zijn als je je tot het centrum beperkt. Daarenboven vind je vaak goedkopere hotels op een U-Bahnhalte of drie van het centrum.
Een andere manier om de ruimere stad te zien is met de hop on/hop off-bus. Die rijdt langs tal van verder gelegen bezienswaardigheden, zoals het Mercedes-Benz Museum en de wijngaarden rondom Stuttgart.
In Stuttgart verbleef ik een nacht in het Studenthotel. Dit is eigenlijk geen studentenhotel, maar een gewoon hotel met ruime kamers en vriendelijk personeel.
Bekijk reviews, beschikbaarheid en prijzen op TripAdvisor.
Slotgedachten over mijn reis naar Baden-Württemberg
Zoals jullie misschien al wel konden raden, is er veel meer te zien in deze vier steden dan ik vermeldde. Mijn reis naar Baden-Württemberg was slechts een eerste kennismaking met de regio en enkele van haar steden. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk te doen in de korte tijd die ik had en jullie een idee te geven van wat Mannheim, Karlsruhe, Tübingen en Stuttgart te bieden hebben.
Pin voor later
Ik reisde naar het Zwarte Woud in kader van de #joingermantradition campagne van Germany Travel. Deze campagne wil de tradities en gebruiken van Duitsland onder de aandacht brengen. Tijdens deze reis werden de meeste van mijn kosten gedekt door Germany Travel.