Robbeneiland bezoeken. Het was een van de dingen die we absoluut wilden doen in Kaapstad. Het eiland staat voornamelijk bekend als de plek waar tijdens het Zuid-Afrikaanse Apartheidsregime politieke gevangen werden opgesloten. De bekendste onder hen was Nelson Mandela.
Een korte geschiedenis van Robbeneiland
In de 17e eeuw waren de Nederlanders de eersten die politieke gevangenen opsloten op Robbeneiland. De Britten volgden zo’n eeuw later. Rond die tijd kreeg het eiland ook een eigen walvisvangsthaven, een leprakolonie en een quarantainezone voor dieren. Murray’s Bay Harbour, het voormalige walvisstation, is de plek waar bezoekers van het eiland nu nog van de boot stappen.
In het midden van de 19e eeuw werd Robbeneiland de thuis van diegenen die verstoten werden door de maatschappij. “Geestelijk zieken”, daklozen, alcoholverslaafden en prostituees met seksueel overdraagbare ziekten werden hier ondergebracht en in erg ruwe omstandigheden behandeld.
In 1931 werd Robbeneiland een militaire basis die als zodanig gebruikt zou worden tot enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog. Sporen hiervan zijn tot op de dag van vandaag zichtbaar op het eiland in de vorm van versterkingsmuren en zwaar geschut.
In 1961 werd Robbeneiland opnieuw een gevangenis toen de Apartheidsregering van Zuid-Afrika er politieke dissidenten ging opsluiten. De bekendsten onder hen waren Nelson Mandela en huidig Zuid-Afrikaans president Jacob Zuma.
Robbeneiland werd een Nationaal Monument in 1996 en is als Nationale Erfgoedsite beschermd tot een mijl de zee in. In 1999 kreeg het ook de titel van UNESCO Wereldergoedsite.
Nelson Mandela en Robbeneiland
Nelson Mandela was de eerste democratisch verkozen president van Zuid-Afrika en het eerste zwarte staatshoofd van het volledige grondgebied. Voor hij president werd, was hij een anti-Apartheidsrevolutionair. Door zijn verzet tegen de blanke minderheidsregering kwam hij in totaal 27 jaar achter de tralies te zitten.
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, bracht Mandela “slechts” 18 van die 27 jaar op Robbeneiland door. Daar verbleef hij alleen in een cel in de Maximum Beveiligde Gevangenis zodat hij geen invloed kon uitoefenen op de andere gevangenen. Die cel is nu een van de grote bezienswaardigheden op het eiland, al ziet ze eruit als elke andere eenpersoonscel daar.
In 1982 werd Mandela van Robbeneiland overgebracht naar de Polssmoor Gevangenis, eveneens een Maximum Beveiligde Gevangenis. In 1988 werd de toen 70-jarige Mandela overgebracht naar de veel comfortabelere Victor Verster Gevangenis waar hij in een huis verbleef en zijn eigen kok had.
Een jaar later, volgde F.W. de Klerk “Pik” Botha op als staatshoofd. Botha had de Apartheid steeds verdedigd, maar De Klerk zag in dat het regime niet houdbaar was. Hij ging samenzitten met Mandela, die daarop in februari 1990 werd vrijgelaten. Op dat momenten werden ook alle tot dan toe verboden politieke partijen gelegaliseerd.
Na zijn vrijlating werd Mandela voorzitter van de partij het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), zette hij zijn gesprekken met de overheid voort en ging hij ook in conversatie met de internationale gemeenschap.
De spanning heerste en de gesprekken gingen zeker niet van een leien dakje, maar in 1994 kreeg Zuid-Afrika haar eerste democratische verkiezingen. De ANC won met 63% van de stemmen en Mandela werd verkozen tot president. Hij zou de functie uitoefenen tot in 1999. Ook daarna nog bleef hij nationaal en internationaal politiek actief, tot hij in 2004 zijn vertrek van de publieke scène aankondigde. Hij worstelde op dat moment met zijn gezondheid.
In 2011 werd Mandela opgenomen in het ziekenhuis. Hij zou twee jaar worstelen met een luchtwegeninfectie alvorens het leven te laten op 5 december 2013, toen 95 jaar oud.
Robbeneiland bezoeken: onze ervaring
De boot naar Robbeneiland
Onze Robbeneiland tour startte aan het V&A Waterfrond in Kaapstad waar we de boot namen vanaf de Nelson Mandela Gateway, een tentoonstellingsruimte met informatie over Robbeneiland waartoe je met je ticket gratis toegang hebt.
Voor je de boot op kan, moet je even langs de veiligheidscontrole. Gewone rugzakken zijn oké en gaan zoals andere tassen door de scanner, maar echt grote rugzakken mogen niet mee. Ook wij moesten door een scanner stappen.
Nadien volgde de verplichte foto – je weet wel, degene die je achteraf kunt kopen – maar daar stopte gelukkig het gevoel dat dit een wel erg toeristische excursie zou worden.
De toch naar het eiland duurt een uurtje en kan hobbelig worden. Op onze heenweg hadden we het geluk dat onze ferry een tamelijk grote moderne boot was waarop je zowel binnen als buiten kon zitten. Er was zelfs een bar en een toilet.
Op de terugweg zaten we echter op een kleinere, oudere boot waar we enkel buiten konden zitten. Doordat de boot kleiner was, voelden we ook de golven meer.
Dus een tip: als je rap zeeziek wordt, neem dan zeker iets in voordat je naar Robbeneiland vertrekt
Nog een tip die ik je kan geven is om zeker buiten te blijven zitten en ofwel twee keer aan de voorzijde, ofwel twee keer aan de achterzijde van de boot te blijven. Op die manier heb je op de heenweg/terugweg een mooi zicht op Kaapstad en op de terugweg/heenweg op Robbeneiland.
Ten slotte, is het goed om te weten dat het tamelijk koud kan worden op de boot, ook al is het mooi weer. Dat komt door de scherpe wind op zee. Breng dan ook zeker een jasje of op zijn minst een wat dikkere trui mee.
De Robbeneiland tour
Eens we van de boot af kwamen, moesten we meteen de bus op. Wie snel was, kon nog even naar de toiletten, maar dat was duidelijk niet de bedoeling. Ik vond dat we hier echt wel even tien minuutjes hadden mogen krijgen, maar dat paste duidelijk niet in de planning.
Gelukkig voelden wij ons allebei oké, maar ik kan me inbeelden dat je, als je net zeeziek bent geweest, geen zin hebt om meteen een bus op te stappen.
Maar dat deden we dus wel.
Elke bus had een gids die ons vertelde over de geschiedenis van het eiland en de verschillende plekken die we tijdens de rit tegenkwamen. We stopten aan de leprabegraafplaats, de steengroeve waar de gevangenen harde arbeid moesten verrichten, gevangenisgebouwen, voormalige legerbunkers en nog enkele andere plekken.
De rit met de bus duurde 45 minuten, inclusief een kleine pauze om naar het toilet te gaan en wat snacks en drank te kopen in een klein winkeltje.
Nadien werden we overgelaten aan een voormalig politiek gevangene van Robbeneiland die ons de rest van ons bezoek zou begeleiden.
Hij toonde ons enkele van de gebouwen en bracht ons – uiteraard – naar de cel waarin Nelson Mandela ooit opgesloten zat.
De gebouwen werden in hun vroegere staat bewaard maar in sommige kamers werden informatiepanelen geïnstalleerd die je wat meer vertellen over het leven op Robbeneiland als politiek gevangene.
>
Een kamer toont ook een lijst van politiek gevangenen die het leven lieten op Robbeneiland en waarvan men nog steeds op zoek is naar de familie.
Hoewel het interessant was en ook dit deel van het bezoek 45 minuten duurde, voelde ik me soms wat opgejaagd. We hadden zeker geen tijd om alle kamers grondig te bezoeken en alle aanwezige informatie te lezen, laat staan even te blijven stilstaan om de plek tot ons te laten doordringen. Meerdere keren werden we aangespoord verder te gaan, omdat er alweer een andere groep aankwam en we op schema moesten blijven.
Zodra de rondleiding door onze tweede gids ten einde was gekomen, moesten we weer naar de boot.
Moet je Robbeneiland bezoeken?
Ondanks het feit dat ik de hele ervaring nogal gejaagd vond, zou ik een bezoek aan Robbeneiland wel aanraden als je de tijd hebt.
Wij zijn zelf geen museumfans en al helemaal geen fan van dingen doen in grote groep, maar het belang van Robbeneiland is zo groot dat we spijt gehad zouden hebben, hadden we het niet bezocht.
De gidsen delen ook een boel informatie en je kan ze steeds vragen stellen. Ze gaven ons een goed idee van het leven op Robbeneiland en de algemene geschiedenis van de gevangenis en vertelden ons over enkele belangrijke politieke gevangenen die buiten Zuid-Afrika niet zo bekend zijn als, bijvoorbeeld, Mandela en Zuma.
Praktische informatie om Robbeneiland te bezoeken
Robbeneiland tickets
Je kan je tickets voor Robbeneiland online kopen of aan het loket bij de Nelson Mandela Gateway aan het Waterfront. De boottocht naar het eiland en het bezoek aan het eiland zitten beide inbegrepen in hetzelfde ticket.
De prijs is hetzelfde of je je tickets nu online of aan het loket koopt. Voor volwassenen was het R340 en voor jongeren onder 18 jaar is het R190 toen wij gingen. Dat kwam toen ongeveer overeen met €21 en €12. De prijzen zijn sindsdien mogelijk gestegen, dus kijk dat even na.
Het is ook mogelijk om een privétour aan te vragen. Daarvoor moet je op voorhand bellen of e-mailen.
Wat je ook kan doen, is je bezoek aan Robben Island combineren met een township tour om zo een vol dagprogramma te hebben.
Goed om weten: het was al tamelijk druk toen wij Robbeneiland bezochten eind augustus, wat in Zuid-Afrika laagseizoen is. Ik raad dan ook aan dat je je tickets op voorhand koopt zodat je zeker kunt gaan op het moment dat het best in je reisplanning past aangezien. De tickets voor een bepaalde dag kunnen altijd uitverkocht geraken.
Robbeneiland boottijden
In het laagseizoen vertrekken er ferries om 9u., 11u., en 13u. Vanaf 1 september is er een extra ferry om 15u.
Je kan Robbeneiland het hele jaar door, elke dag van de week bezoeken, zolang de weersomstandigheden het toelaten. Als het stormachtig is, kunnen de boottochten afgelast worden. Wanneer dat gebeurt, krijg je je ticket terugbetaald indien je het kan voorleggen samen met een identiteitsbewijs.
Voor de boot wordt gevraagd 30 minuten op voorhand aanwezig te zijn. Omwille van de veiligheidscontroles, kan het opstappen even duren. De poorten sluiten 10 minuten voor de boot vertrekt. Indien je de boot miste omdat je te laat was, krijg je je geld niet terug.
Hoewel de officiële website zegt dat de boottocht tussen 30 minuten en een uur duurt, deden wij er toch twee keer een uur over en dit telkens in een andere boot. De afstand tussen Robbeneiland en Kaapstad is zo’n 11 kilometer en de boten varen voornamelijk in een rechte lijn.
Robbeneiland: duur van de excursie
De twee boottochten samen duren iets minder dan twee uur, de bustour duurt 45 minuten en de begeleide wandeling duurt eveneens 45 minuten.
Foto’s nemen op Robbeneiland
Je mag een camera meenemen voor persoonlijk gebruik, maar je mag geen foto’s nemen voor commerciële doeleinden of een statief gebruiken.
Vragen over Robbeneiland beantwoord
Waar ligt Robbeneiland?
Robbeneiland ligt ten noorden van Kaapstad in Table Bay.
Hoe groot is Robbeneiland??
Robbeneiland is slechts 5,18km² groot. het ligt slechts enkele meters boven de zeespiegel en heeft een ovalen vorm.
Is Robbeneiland nog steeds een gevangenis?
Robbeneiland was een gevangenis tot in 1996. Toen werd besloten dat de plek beter diende als plaats van herinnering en educatie. Sindsdien is het een museum.
Waar verblijven in Kaapstad
Wij verbleven drie nachten in een Airbnb in Green Point en twee nachten in boetiekhotel Blackheath Lodge.
Toch liever een hotel? Hier vind je informatie over prijzen en beschikbaarheid bij Blackheath Lodge.
Vergeet je reisverzekering niet
Verwacht het beste, maar bereid je voor op het ergste. Reisverzekering dekt je in het geval je reis (deels) geannuleerd wordt, je ziek wordt, of gewond raakt. Ik zorg ervoor dat ik altijd gedekt ben wanneer ik op reis vertrek.
Nog geen reisverzekering? Dan raad ik SafetyWing aan. Ze bieden superflexibele opties en je kan bij hen zelfs een reisverzekering nemen wanneer je al op reis bent.
PIN VOOR LATER
We kregen kaartjes voor Robbeneiland van Cape Town Travel. Zoals steeds, schreef ik enkel wat ik zelf wilde.