Als iemand die vaak vliegt, lees ik ze steeds wanneer ik artikels tegen kom die gaan over de invloed die vliegen heeft op je lichaam. Ik weet dat vliegen je lichaam uitdroogt en dat lang stilzitten bloedklonters kan veroorzaken en het dus belangrijk is regelmatig te bewegen.
Ik weet ook dat compressiekousen de bloedcirculatie bevorderen, maar aangezien ik meestal korte vluchten maak binnen Europa, droeg ik ze tot voor kort niet.
Tot mijn gynaecologe zei dat ik het beter wel zou doen.
Veel vrouwen nemen De Pil en sommigen nemen, zoals ik, De Pil verschillende maanden na elkaar om niet steeds met dat menstruatiegedoe te zitten. (Hier is trouwens nog iets dat ik doe om maandstonden minder erg te maken, zeke rop reis.) Dat is op zich geen probleem, maar blijkbaar verhoogt het wel de kans op “vliegtuigtrombose” wat en dus was het beter dat ik tijdens langere vluchten compressiesokken zou gaan dragen.
En wat zijn dan langere vluchten? Blijkbaar elk vlucht die langer duurt dan drie uur. Dus ook vluchten binnen Europa.
Compressiesokken zijn niet zo duur en dus bestelde ik meteen een paar. Ik draag ze sindsdien tijdens die langere vluchten en moet toegeven dat ik me er wel wat meer op men gemak door voel.
Daarom besloot ik wat verder te onderzoeken hoe compressiekousen net werken en hoe je een goed paar uitkiest.
Deze post bevat geen medisch advies. Ik ben geen dokter. Ik deel enkel mijn ervaringen met compressiekousen en de bevindingen die ik deed op basis van onderzoek.
Contents
What doen compressiekousen en waarom moet je ze dragen bij het vliegen?
Wanneer je lange tijd stilzit, trekt de zwaartekracht je bloed harder naar beneden, waardoor het voor dat bloed moeilijker wordt om goed terug te keren naar het hart en het van nieuw zuurstof te voorzien. Hierdoor kan je, onder andere, gezwollen voeten en benen krijgen.
Compressiekousen of steunkousen bevorderen de bloedcirculatie doordat ze onderaan net iets strakker zitten dan bovenaan en maken het zo gemakkelijker voor het bloed om terug te keren naar het hard. Zo helpen ze gezwollen voeten en gezwollen benen vermijden.
Compressiekousen bestaan uit een rekbaar materiaal dat strak – maar niet te strak – rond je voeten, enkels, benen en zelfs dijen moet passen. Hoeveel steun ze geven, hangt af van welk soort sok je koopt. Er zijn namelijk verschillen in hoogte, drukgraad en materiaal.
Sommige mensen moeten compressiesokken of drukkousen dragen omwille van medische redenen, maar je hebt geen voorschrift nodig om ze te kopen. Je kan zelfs gewoon online compressiekousen kopen. Ik had hier indertijd niet aan gedacht, maar je zou kunnen nagaan of je ziekteverzekering (of de mutualiteit, voor de Belgen) compressiesokken terugbetaalt en dan je dokter voor een voorschrift vragen.
Wat zeg je? Je voelt je prima en neemt geen medicatie die de kans op bloedklonters vergroot, dus waarom zou jij met compressiekousen vliegen? Wel, hier zijn een aantal goede redenen.
Het nu van compressiekousen
1. Warmere voeten
Op vliegtuigen en zelfs tijdens lange trein-of busreizen kan het door de airco best wel eens koud worden. Wist je dat je voeten het nog kouder krijgen wanneer je bloed niet goed circuleert, omdat er dan minder zuurstof in je bloedsomloop zit? Speciale sokken voor in het vliegtuig stimuleren de bloedsomloop zodat je voeten (en hele lichaam) niet zo afkoelen.
2. Minder dikke benen en voeten
Lymfevocht stroomt doorheen je lymfevatenstelsel. Wanneer het niet goed afgevoerd kan worden, gaat het zicht ophopen en ontstaat er een zwelling. Langdurig stilzitten is slecht voor de doorstroming van lymfevocht en kan zo leiden tot dikke voeten, dikke enkels en zelfs gezwollen tenen. De druk die compressiekousen of vliegkousen uitoefenen, bevordert de afvoer van lymfevocht en voorkomt dan ook dikke voeten en enkels.
3. Trombose voorkomen
Wanneer je lange tijd stilzit, kan er zich door verminderde bloedcirculatie bloed gaan ophopen in je onderbenen of voeten. Gevolgen daarvan zijn de eerder genoemde dikke voeten en benen, pijnlijke kuiten, vermoeidheid en, in uitzonderlijke gevallen, een diep-veneuze trombose (DVT) of bloedklonter die uiteindelijk zal leiden tot een longembolie.
Compressiesokken of vliegtuigsokken aandoen vermindert het risico op trombose doordat de sokken de bloedcirculatie bevorderen.
Zoals je ziet, heeft steunkousen aandoen om te vliegen heel wat voordelen. Let wel: bovenstaande geldt voor anders gezonde mensen zonder een trombosevoorgeschiedenis. Heb je een trombose (gehad) of worstel je met andere medische problemen, raadpleeg dan zeker een arts alvorens compressiekousen te kopen of het vliegtuig te nemen.
Zo kies je de juiste vliegtuigkousen
Er zijn verschillende soorten steunkousen gebaseerd op hoe hoog ze komen, in welke maat ze beschikbaar zijn, uit welk materiaal ze bestaan en hoeveel druk ze uitoefenen.
1. Vliegtuigsokken kopen: hoogtesoorten
- Kuit sleeves bedekken enkel je kuiten, niet ook je enkels en voeten.
- Enkelcompressiesokken bedekken enkel je enkel en hiel.
- Openteencompressiesokken zijn hetzelfde als kuit sleeves, maar komen tot aan de knie.
- Compressie kniekousen of “gewone” compressiesokken zijn kniehoge compressiesokken.
- Dijhoge compressiesokken zijn, wel, wat ze zeggen dat ze zijn :-)
- Compressiepanties zijn zoals “collances”. Je kan ze tot over je buik trekken.
- Compressieleggings zijn steunleggings.
- Lichte druk: 8-15 mmHg
- Gemiddelde druk: 15-20 mmHg
- Grote druk: 20-30 mmHg
- Chirurgische druk: 30-40 mmHg
- Maximumdruk: 40-50 mmHg
- zwangere vrouwen
- mensen die de hele dag rechtstaan (verpleegsters, kappers…)
- diabetici
- atleten in het algemeen, maar voornamelijk lopers, hikers en wandelaars
- mensen met trombosebenen
- mensen met beenzweren
- mensen die geopereerd zijn geweest
- mensen die bedlegerig zijn
De meeste van deze zijn medische compressiesokken of worden gebruikt door atleten. Om te reizen, zijn de kniehoge compressiesokken het populairst.
2. Drukkousen kopen: maten
Compressiesokken dienen mooi aan te sluiten rond je benen en voeten. Ze mogen niet afzakken maar zeker ook je bloedsomloop niet afsnijden. De juiste maat kiezen is dan ook belangrijk.
3. Drukkousen kopen: materiaal
Je kan compressiekousen in verschillende materialen vinden, maar niet alle materialen oefenen dezelfde hoeveelheid druk uit (scroll wat naar beneden om meer over de druk te lezen).
In het algemeen geldt dat hoe dikker de stof is, hoe meer druk er uitgeoefend kan worden.
Er zijn katoenen drukkousen, wollen drukkousen, drukkousen in high-tech sportmateriaal maar ook erg elegante en dunne drukkousen die meer weg hebben van gewone panties. Het spreekt voor zich dat die vaak slechts een minimale druk uitoefenen. Ze gaan meestal ook minder lang mee.
Als reiziger heb je geen high-tech, waterafstotende supersokken nodig, maar als je snel zweetvoeten hebt, kies je best voor sokken in een ademende stof.
4. Drukkousen kopen: druk
Compressiesokken worden gemaakt volgens een bepaalde schaal van druk/
“MmHg” staat voor “millimeters of Mercury” of “kwikdruk” en is dezelfde maateenheid die gebruikt wordt om bloeddruk te meten. Compressiesokken die als vliegsokken worden gebruikt, oefenen idealiter een gemiddelde druk uit.
5. Zo draag je ondersteunende kousen het best
Trek je compressiekousen niet hoger dan ze bedoeld zijn te komen (bijvoorbeeld over de knie als het maar kniekousen zijn). Rol ze ook niet naar beneden en plooi de bovenrand niet om. Al deze dingen verstoren de gelijke verdeling van de druk.
De beste compressiekousen om te reizen
De compressiesokken die ik kocht, lijken niet meer online beschikbaar, dus maakte ik een selectie van compressiesokken die van tal van mensen een positieve beoordeling hebben gekregen:
Vergeet dit niet!
Naast compressiekousen dragen, kan je nog een aantal andere dingen doen om vliegtuigbenen te voorkomen.
1. Doe deze bloedsomloopbevorderende oefeningen
De meeste mensen weten, denk ik, wel dat ze af en toe wat moeten bewegen tijdens lange vluchten, maar velen vinden het vervelend hun buur te storen of willen geen gekke bewegingen staan maken in het gangpad.
Als dit voor jou geldt, bedenk je dan gewoon dat je je medepassagiers waarschijnlijk nooit meer zult zien en dat je gezondheid belangrijker is dan een eventuele rare blik. De kans is trouwens groot dat anderen ook willen bewegen, maar dat niet als eerste of enige willen doen.
Nu we dat uit ge weg hebben, vind je hieronder een aantal oefeningen die je al zittend en staand tijdens het vliegen kunt uitvoeren om je bloedcirculatie te bevorderen.
1. Oefeningen om trombose te voorkomen die je al zitten kunt uitvoeren
Enkelcirkels
Hef je voeten van de grond, strek je tenen uit en maak er cirkeltjes mee. Doe dit eerst een aantal keer in wijzerzin en dan een aantal keer in tegenwijzerzin.
Knie-naar-borst
Vouw je handen achter je knie, buig lichtjes naar voren en til je knie naar je borst. Doe dit een aantal keer voor je de oefening met je andere been herhaalt.
Knie heffen
Zit rechtop en gebruik je beenspieren om je benen een voor een op te heffen. Doe dit een 20-30 keer met ieder been.
Teen-en-hiel heffen
Zet je voeten plat op de grond. Hef eerst je tenen in de lucht. Plaats je voeten dan weer plat. Hef nu je hielen in de lucht. Herhaal dit ook een 20-30 keer.
Krul je tenen
Krul je tenen op alsof je er wat mee wilt vastnemen. Herhaal dit 20-30 keer.
Kniedrukken
Plaats iets dat niet kan breken of plekken kan veroorzaken (je tas, een kussen) tussen je knieën en druk ze stevig tesamen, waardoor je druk uitoefent op het voorwerp tussen je benen. Herhaal ook dit een aantal keer.
Oefeningen om trombose te voorkomen die je al staand kunt uitvoeren
Wandel het gangpad op en neer
Nogal duidelijk :-)
Marcheer ter plekke
Sta rechtop in het gangpad en hou indien nodig de rugleuning van een stoel vast. Hef een been zo hoog op als je kan terwijl je je knie plooit, zodat je een soort overdreven marcheerbeweging maakt. Herhaal met het andere been en wissel zo een aantal keer af.
Ga op je tenen staan
Sta rechtop in het gangpad en ga zo hoog mogelijk op je tenen staan. Laat je zachtjes weer zakken tot je
Buig voorwaarts
Sta rechtop met je benen op heupbreedt en je knieë lichtjes geplooid. Laat je bovenlichaam naar voren zakken vanaf je heupen, zo laag als je kan maar zonder je benen volledig te strekken. Rol dan zachtjes terug naar boven, ruggenwervel per ruggenwervel, zodat je niet draaierig wordt en ook je rug goed losmaakt.
Als deze oefening wat te moeilijk is om staand te doen, kan je hem ook al zittend uitvoeren.
Quadriceps stretch
Sta rechtop en breng een voet naar je achterwerk door je knie te plooien. Houd je voet zo dicht mogelijk tegen je achterwerk door hem vast te houden en wat te “trekken” zodat je je bovenbeen voelt rekken. Hou 15 seconden vast alvorens de oefening te herhalen met het andere been.
2. Draag een gemakkelijke broek
De druk die compressiesokken uitoefent helpt je bloed circuleren, maar een te skinny jeans doet dat waarschijnlijk niet. Strakke broeken knellen meestal op de verkeerde plaatsen waardoor ze je bloed afsnijden, in plaats van het terug naar het hart te helpen.
Er zijn zal van losse broeken waarin je urenlang gemakkelijk in je vliegtuigzetel kunt hangen (en je oefeningen kunt doen!) en die er toch nog leuk uit zien. Kies voor zo eentje en niet voor iets dat misschien stijlvol is, maar hoogst ongemakkelijk.
3. Doe je schoenen uit
Tenzij je voeten zo stinken dat je buur er onwel van zou worden, doe je best je schoenen uit tijdens lange vluchten. Zo worden ze minder snel warm, gaan ze minder snel zwellen en kan je je tenen gemakkelijker bewegen.
Voel je je niet gemakkelijk zonder schoenen aan? Zorg er dan voor dat je iets gemakkelijk en flexibel draagt. Je kan ook altijd je veters los doen en zo je schoenen wat meer open zetten zonder ze uit te doen.
4. Drink water en vermijd koffie en alcohol
Vliegtuigen (en vaak ook treinen en bussen) zijn droge plekken. Als je uitdroogt, worden je bloedvaten nauwer en je bloed dikker. Je moet er dus voor zorgen dat je genoeg drinkt tijdens lange reisdagen. Breng je eigen hervulbare waterfles mee zodat je niet opgescheept zit met die kleine plastieke vliegtuigbekertjes en kunt drinken wanneer je wilt.
Het is ook best dehydraterende dranken (yup, die bestaan) zoals koffie en alcohol te vermijden.
Andere toepassingen voor compressiekousen
Zoals ik al kort aanhaalde, zijn compressiekousen goed voor meer dan het maken van lange vliegreizen. Ze worden ook gedragen door mensen die voor hun werk lang moeten rechtstaan, mensen die omwille van medische problemen hulp nodig hebben bij het bevorderen van de bloedsomloop en atleten die door zware inspanningen last hebben van zwellingen en pijnlijke benen.
Een aantal voorbeelden van mensen die baat hebben bij het dragen van compressiesokken:
En dat zijn slechts enkele voorbeelden.
Zeg eens: draag jij compressiekousen om te reizen?
Anneke says
Het heeft ons heel veel informatie gebracht maar waar koop je nu de beste en niet te dure sokken?
Sofie says
Hey Anneke,
Ik gebruik zelf maar één paar dus of het de beste zijn, weet ik niet :)
Je kan er wel gewoon bestellen op Bol.com.
Sylvia says
Op welk moment moet je de kousen aan doen? En hoelang mag je ze aanhouden…
Ik heb een knieoperatie gehad.
Bedankt voor de info
Sofie says
Voor persoonlijk advies contacteer je best je dokter. Ik kan geen medisch advies geven :)
De kousen doe je aan vlak voor je de vlieger opgaat of vlak voor je opstijft en doe je weer uit wanneer je landt.