Iedereen kent Kuifje. De reporter en zijn trouwe viervoeter Bobbie hebben samen de wereld rondgereisd, zowel in hun avonturen als letterlijk, als strips. De albums zijn in meer dan 70 talen en meer dan 30 dialecten vertaald.
Kuifje is het bekendste personage van de tekenaar Hergé, maar zeker niet het enige. Het Hergé Museum in Louvain-la-Neuve, net in het zudien van België, leert ons alles over Hergé's oeuvre, zijn leven en zijn invloeden. Omwille van de bekendheid van Kuifje, staat het ook wel bekend als het Kuifje Museum.
Ik nam er een kijkje.
Het Hergémuseum – het gebouw
Na het overlijden van Hergé, in 1986, werd de Stichting Hergé opgericht. De Stichting wijdde zich aan de identifiatie en archivering van die delen van Hergé's leven en werk die later tentoon gesteld zouden kunnen worden in een museum. In 2002 werd besloten dat dat museum gebouwd zou worden in Louvain-la-Neuve, slechts 30 km van Brussel, en in 2009 opende het Hergé Museum de deuren voor het publiek.
De bekende Franse architect Christian de Portzamparc creëerde een gebouw met moderne lijnen, grote ruimten en duidelijke verbindingen tussen de verschillende kamers. Er zijn drie verdiepingen met acht tentoonstellingsruimtes, een café, een museumwinkel, een restaurant en een kleine filmzaal. Bezoekers starten hun tour helemaal boven en zakken zo weer af naar de inkomhal.
Het Hergé Museum – de tentoonstelling
Alle tentoonstellingsruimten in het Hergé Museum zijn aan een specifiek thema gewijd. Deze thema's worden geïllustreerd met originele tekeningen, kranten, persoonlijke bezittingen van de auteur en, natuurlijk, zijn werk.
Daarenboven krijgt iedere bezoeker een gratis audio/videogids. Er zijn ongeveer drie “verklaringen” per kamer op de audio/videogids, en die zijn echt interessant. Ik ben normaal geen fan van audiogidsen omdat ik musea graag op mijn eigen tempo bezoek, maar er was zoveel te zien in het Hergé Museum dat ik bijna altijd alles al beluisterd had alvorens ik de hele kamer had gezien.
Wat ook leuk is, is dat de gids eerder functioneert als een iPod dan als louter een luistertoestel. Er worden niet alleen dingen verteld, maar je krijgt ook filmpjes, foto's en beelden te zien op het schermp van het toestel. In sommige kamers kan je er zelfs bepaalde quizzen mee doen om te testen hoe goed je Hergé en zijn werk kent.
Kamer 1 – Het leven van Hergé
Kamer 1 toont ons het leven van Hergé aan de hand van zijn werk en persoonlijke voorwerpen.
Hergé werd in 1907 in Etterbeek geboren als Georges Remi. Van kindsafaan hield hij van tekenen en toen hij zich bij de scouts aansloot, ging hij ook tekenen voor scoutsmagazines als Le Boy Scout. Dat is meteen ook waar zijn eerste strip in serie verscheen: Totor, C.D. des Hannetons. De scoutsbeweging zou een grote invloed op Hergé uitoefenen en zijn belangrijke personage, Kuifje, wordt vaak gezien als het stereotype van een scoutsjongen.
In 1924 begint Georges zijn werk te ondertekenen met “Hergé”. Het is een pseudoniem afgeleid van zijn echte naam, Georges Remi. Neem zijn twee initialen, draai ze om en je krijgt R.G., in het Frans uitgesproken als “Hergé”.
Een jaar later begint Hergé te werken voor het dagblad Le XXe Siècle en nog eens drie jaar later vraagt datzelfde dagblad hem een bijlage te maken voor jongeren, Le Petit Vingtième. Dat is waar Kuifje en Bobbie in 1929 voor het eerst hun opwachting maken.
In 1930 creëert Hergé nog twee in België heel bekend geworden personages: Quick en Flupke, twee bengels uit Brussel die steeds kattekwaad uithalen.
Tot 1934 zijn Hergé's afbeeldingen van buitenlandse personages erg stereotiep, waardoor hij achteraf vaak werd verweten een racist te zijn. In 1934 ontmoet hij echter de Chinese student Tchang die hem helpt bij het bekende album De Blauwe Lotus. Vanaf dan zal Hergé zich voor elk album verdiepen in het land en de cultuur die hij tekent.
In 1940 vallen de Duitsers België binnen en maken ze een einde aan Le XXe Siècle. Hergé doet iets wat hem zijn leven lang kritiek zal opleveren: hij verhuist met De Avonturen van Kuifje naar Le Soir, op dat moment in handen van de bezetters.
Daardoor en door zijn omgang met een aantal bekende collaborateurs wordt hij ook verdacht van fascisme en collaboratie. Hij wordt na de bevrijding van België een aantal keer gearresteerd en mag tot in 1946 geen Kuifje-verhalen meer publiceren in de Belgische kranten. De beschuldigingen zullen hem zijn leven lang blijven achtervolgen, maar hij zal altijd ontkennen pro-fascisme te zijn.
In 1942 benaderd uitgever Casterman Hergé met de vraag zijn oude strips in kleur om te zetten zodat ze gepubliceerd kunnen worden als volwaarde albums.
Vier jaar later wordt het magazine Kuifje opgericht, gevolgd door de Studio's Hergé nog eens vier jaar later. De Studio's moeten Hergé helpen met zijn meest prestigieuze project tot dan toe: Mannen op de Maan. Daarnaast zullen de werknemers van de Studio's hem ook bijstaan bij het inkleuren van oude strips en het tekenen van, bijvoorbeeld, achtergronden.
Hergé sterft in 1983 en laat zijn laatste strip, Kuifje en de Alfa-kunst, onafgewerkt achter. Hij is blijven tekenen tot het einde.
Kamer 2 – De variëteit in Hergé's werk
Hergé tekende niet alleen strips, hij maakte ook reclameposters, gravures en meer. In Kamer 2 vind je voorbeelden van werken die hij maakte naast zijn strips. Ondanks zijn kunnen, is de strip wel steeds Hergé's prioriteit geweest. Hij geloofde zelf dat hij slechts 100% te geven had en dat die 100% naar zijn strips moest gaan om hen zo goed als mogelijk te maken.
Kamer 3 – Hergé's personages
In Kamer 3 gaat alle aandacht naar de personages die Hergé tot leven riep, en meerbepaald naar de Kuifje personages. Erg leuk hier is dat je op de audiogids een aantal quizjes kan spelen om na te gaan hoe goed je de personages kent. Zo is er bijvoorbeeld eentje die je vraagt hoe je Jansen en Janssen uit elkaar kan houden.
Weet jij het?
Kamer 4 – Hergé en de film
In Kamer 4 kan je een documentaire bekijken over de relatie tussen het werk van Hergé en zijn liefde voor de film. Hergé zei zelf ooit dat strips en films eigenlijk hetzelfde zijn, met als verschil dat de personages in een strip niet bewegen.
Kamer 5 – Het laboratorium
Kamer 5 heet “Het laboratorium” omdat je er alles vindt over de uitvindingen van Professor Zonnebloek en het uitgebreide onderzoek dat Hergé en zijn team voerden voor het album Mannen op de Maan. Ik las die strip als kind en had toen geen idee dat Hergé een schaalmodel van de ruimteraket liet bouwen om ervoor te zorgen dat de tekeningen altijd juist waren!
Leuk weetje: Hergé stuurde Kuifje al in 1954 naar de maan, dat is 15 jaar voor Neil Armstrong er aankwam.
Kamer 6 – Kuifje's reizen
Kamer 6 is gewijd aan de vele landen die Kuifje tijdens zijn reizen bezocht. Je ziet er niet alleen uittreksels uit albums, maar ook echt de voorwerpen die in deze albums voorkomen. In dit deel van de tentoonstelling wordt ook vermeld hoe Hergé in zijn latere jaren steeds meer interesse kreeg voor het paranormale en buitenaards leven en hoe je daarvan tekenen kan terugvinden in zijn werk.
Kamer 7 – Studio's Hergé
Tot hij 40 was, werkte Hergé altijd alleen. Daarna ging hij echter de voordelen van teamwerk inzien, niet in het minst omdat hij een hele hoop oude strips in te kleuren had. Het tekenen van zijn personages gaf hij nooit af, maar de achtergronden werden vaak door medewerkers van de Studio's verzorgd.
Kamer 8 – Hergé's bekendheid
In de laatste tentoonstellingsruimte van het Hergé Museum zien we hoe Hergé niet alleen in België, maar wereldwijd bekendheid geniet. Zo maakte zelfs Andy Warhol een portret van hem.
Het Kuifje Museum: mijn verdict
Normaal, wanneer ik een museum bezoek, breng ik er zo'n uur door. Als het veel korter is, gaat het ofwel om een klein museum, ofwel om een museum dat me niet ligt. Is het langer, dan is het een succes.
Ik bracht haast twee uur door in het Kuifje Museum. De audio/videogids was erg interessant, het gebouw zelf indrukwekkend en de tentoonstelling meer dan de moeite waard, met genoeg afwisseling in de tentoon gestelde stukken (strips, posters, objecten …).
Een aanrader dus.
Praktische informatie
Musée Hergé
Rue du Labrador, 26
Louvain-la-Neuve
Let op: het is strikt verboden foto's te nemen in de tentoonstellingruimtes. Dat is enkel toegelaten in de inkomhal en het restaurant.
Musée Hergé voorzag me van een toegangskaartje zodat ik het museum kon bezoeken en erover zou kunnen schrijven. Samenwerkingen als deze laten me toe meer content te verzamelen voor de blog en zullen nooit mijn mening beïnvloeden.
Serge Van Cauwenbergh says
Bedankt voor de tip en het uitgebreide verslag. Ik heb de albums vroeger verslonden. Ik ga alvast een bezoekje in mijn agenda inplannen!
Sofie says
Zeker doen, en laat ons weten wat je ervan vond!:)
m.jongmans says
Ik heb reeds jaren terug een bezoek gebracht aan dit museum.
Ik ben een echte kuifje liefhebber en heb inmiddels alle Nederlandstalige eerste drukken verzameld.
Een prachtig museum al is het wel jammer dat je geen foto’s mag maken, wat op zich wel weer te begrijpen is.
Groetjes, M Jongmans.
Sofie says
Hey Milco,
Superleuk! Ik had ook veel van de strips als kind en keek altijd naar de tekenfilmversies op de televisie :-)
Het is inderdaad jammer hoe streng ze zijn. Er gaan volgens mij ook heel wat leuke promotiemogelijkheden voor het museum verloren op die manier. Maar het is wat het is :-)