Leuke musea in Antwerpen bezoeken: het MuHKA en meer

Het regent al wel eens in België maar dat betekent niet dat je thuis moet blijven! Antwerpen, bijvoorbeeld, heeft een groot aanbod aan leuke musea.

Onderstaand lijstje van musea in Antwerpen zijn de musea die ik al eens bezocht heb, zonder het Museum aan de Stroom en het Modemuseum. Kom dus zeker nog eens kijken wanneer ik die toegevoegd heb.
 

Leuke Musea in Antwerpen

1. Het Plantin-Moretus Museum

Ik ben altijd gefascineerd geweest door oude boeken en typografie. Waarschijnlijk omdat ik me niet kan inbeelden hoe geduldig de vroegere schrijvers en illustratoren waren. En zelfs toen de boekdrukkunst uitgevonden werd…

Kan je je inbeelden wat een werk het was om al die lettertjes een voor een te schikken zodat ze mooi op een pagina gedrukt werden? Wat een wereld van verschil met de snelheid waaraan wij nu typen en deleten.

Het Plantin-Moretus Museum in Antwerpen herinnert ons aan hoe het er vroeger aan toe ging. In dit 16e-eeuwse gebouw was vroeger de drukkerij Plantin en later Moretus gevestigd.

De Plantin-Moretus geschiedenis begint bij Christoffel Plantin. Deze vanuit Frankrijk ingeweken boekbinder stichtte wat later een van de belangrijkste drukkerijen van de Nederlanden zou worden. Ze zou later worden overgenomen door Jan Moretus, eerst een gewone werknemer die later ook trouwde met de dochter van Plantin.

Plantin en Moretus waren ware pioniers van de boekdrukkunst. Er werd in Antwerpen een straat naar hen genoemd, de Plantin-Moretuslei, en je hebt er zelfs een Zwembad Plantin-Moretus. Verder bestaat er ook een “Antwerpen” font dat gebaseerd is op lettertypes die gevonden werden in de archieven van de drukkerij.

En waarschijnlijk zijn er nog wel meer dingen en plekken naar de dukkers vernoemd.

Vandaag vind je in het Plantin en Moretus Museum een collectie oude boeken, kaarten en drukwerktuigen alsook een prentenkabinet. Daarnaast kan je er ook door de kamers wandelen zoals de familie Plantin er in woonde.

Het Museum Plantin-Moretus is het enige museum ter wereld dat erkend is als een Unesco Werelderfgoedsite. Dat komt deels door de goede staat waarin het gebouw bewaard is gebleven en deels door de rijke collectie van het museum. Daartoe behoren de twee oudste drukpersen ter wereld, die je kan zien in wat vroeger de drukkerij was.

Ook de Grote Bibliotheek bleef bewaard. De familie Plantin en haar opvolgers lieten een grote hoeveelheid familiearchieven en teksten over de kunst van het drukken na. Samen met andere boeken die voor 1800 gedrukt werken en boeken over boekdrukkunst en grafische kunst, kan je deze werken in het museum op aanvraag raadplegen.

Wat echter het meeste indruk op me maakte, waren de oude kaarten en de lederen muren. Lederen muren? Ja! Zoals wij vandaag behangpapier gebruiken, versierden welgestelde burgers in vroegere tijden hun muren met leer. Ik wist dit niet en had het nog nooit ergens gezien.

Hoewel het er speciaal uit zag, maakte het leer de toch al donkere kamers nog donkerder. Ik denk dat ik de witte muren van ons appartement toch nog maar even behoud.

Wie even het licht in wil, kan de tuin bezoeken. De originele binnenhof werd aangelegd in de 17e eeuw. Degene waar je vandaag door kan wandelen werd pas ontworpen in 1992, maar wel op basis van laat 16e-eeuwse en vroeg 17e-eeuwse ontwerpen.

Ik deed zo'n uur over mijn bezoek en was bijna de enige bezoeker die zondagochtend. Als je geen boekenfan bent, is dit museum van de boekdrukkunst waarschijnlijk niets voor jou. Maar heb je ook maar een beetje affiniteit met woorden en papier, dan raad ik het zeker aan. Het gebouw alleen is al een bezoekje waard.
 

2. Het Fotomuseum Antwerpen

In 2015 vierde het FOMU FotomMuseum Antwerpen haar 50e verjaarden. Dat was de perfecte gelegenheid om het eens te bezoeken. Ik trok erheen toen ik een weekendje in Antwerpen verbleef, zonder te weten welke tentoonstellingen er op dat moment liepen.
 

“Shooting Stars” – Jan Hoek

De eerste expo die ik zag was “Shooting Stars” van Jan Hoek. Hoek vindt zijn modellen op straat, via vrienden of op het Internet en portretteerd hen buiten hun gewone omgeving. Hij vraagt zijn modellen hoe ze zelf liefst op de foto willen en stelt voortdurend de vraag hoe hij hen in beeld kan brengen zonder van hen gebruik te maken.

Het interessantste deel van deze tentoonstelling vond ik een verzameling van telkens drie foto's van hetzelfde model, waar bij geschreven vond welke foto de eerste keuze was van het model, welke de tweede en welke de derde, en ook waarom dat zo was.
 

“Meesterwerken en Ontdekkingen” – August Sander

“Meesterwerken en Ontdekkingen is een overzichtsexpo van het werk van fotograaf August Sander. Het is een combinatie van portretten, stadsbeelden, botanische studies en meer, gemaakt over vijf decennia heen.
 

“Photography Inc”

Naast de tijdelijke tentoonstellingen met werk van verschillende fotografen, organiseert het museum voor fotogragie ook tentoonstellingen met materiaal uit haar eigen permanente collectie, die bestaat uit beelden, fotografiemateriaal en boeken.

“Photography Inc” is zo'n tentoonstelling en toont de evolutie van de fotografie als exclusieve luxebezigheid naar massamedium, van activiteit voor mensen met geduld naar het snel vastleggen van momenten door de Instagram-generatie.
 

50 jaar FOMU

Ten slotte, zag ik ook nog een speciale “tentoonstelling” in de traphal van het Antwerpen fotomuseum. Voor haar 50e verjaardag vroeg het fotografiemuseum mensen hun beste foto's in te sturen. Die werden afgedrukt en opgehangen in de traphal.

Bezoekers kregen dan “like” stickertjes die ze onder hun lievelingsfoto konden hangen. Net Facebook, maar dan offline. Een leuk concept en het was interessant te zien wat voor foto's mensen hadden ingestuurd.
 

3. Mijn Red Star Line Museum recensie

Meer dan 2,5 miljoen. Dat is hoeveel Europeanen tussen 1873 en 1934 met de Red Star Line schepen vanuit Antwerpen naar Noord-Amerika trokken op zoek naar een beter leven.

Red Star Line bestaat al lang niet meer, maar de gebouwen van het scheepvaartbedrijf staan er wel nog, en vandaag vind je er het Red Star Line Museum.

Ik vind het moeilijk jullie een kort overzicht te geven van wat ik zag in het museum, want ik kreeg er zoveel informatie in zoveel verschillende vormen. Het museum vertelt de geschiedenis van de Red Star Line Company en de migratie van Europeanen naar Noord-Amerika via Antwerpen met aandacht voor verschillende aspecten.

Via foto's, geluidsopnames, objecten, informatiepanelen en video's leerde ik over de verschillende soorten schepen, het proces dat migranten moesten doorlopen om aan boord gelaten te worden en hun persoonlijke verhalen.

De persoonlijke verhalen die het museum vertelt zijn die van derdeklassepassagiers. Enkel mensen met een ticket voor derde klasse moesten immers het uitgebreide controleproces doorlopen vooraleer ze aan boord mochten. Wanneer je zo'n ticket had, was je dus niet zeker van je overtocht tot je alle controles doorlopen had en was goedgekeurd.

De controle was erg grondig want wie aankwam in Noord-Amerika moest nog een controle doorlopen en als je daar niet werd goedgekeurd, werd je op kosten van de rederij weer terug gestuurd. Dat wilde Red Star Line uiteraard vermijden.

Passagiers met een ticket voor eerste of tweede klasse werden niet gecontrolleerd en konden gewoon in Antwerpen aankomen en rechtstreeks de boot op. Zij reisden in veel comfortabeler omstandigheden dan derdeklassepassagiers, hoewel hun kajuiten doorheen de jaren wel wat verbeterden.

Pas nadat ik al een stukje van de tentoonstelling doorlopen had, merkte ik dat ik dezelfde route aflegde als de migranten hadden afgelegd om hun bagage en kledijg af te geven en te laten desinfecteren, zelf te douchen en bij de dokter langs te gaan alvorens ze te horen kregen of ze al dan niet konden vertrekken.

Het was niet alleen interessant om het museum op deze manier te bezoeken; het maakte het ook gemakkelijker alle informatie te verwerken. Ik hou er niet zo van wanneer een museum me toelaat van links naar rechts en terug te waggelen zodat aan te geven in welke volgorde ik alles best opneem. Zeker wanneer er toch een zekere chronologie is.

Het merendeel van de tentoonstelling besteedt aandacht aan de migranten die vanuit Antwerpen vertrokken, maar het museum geeft ook aan hoe die migrantenstroom op gang kwam en hoe, wanneer ze weer was weggeëbd, de “migrantenschepen” omgevormd werden tot cruiseschepen. Ten slotte, wordt de bezoeker ook geconfronteerd met de huidige migratieproblematiek.

Aan het einde van de tour, kan je op computers de Red Star Line passagierslijsten bekijken. Zo kan je nagaan of een ver familielid van je ooit vanuit Antwerpenmet de Red Star Line naar America trok.

Daarna kan je nog de toren van het museum beklimmen. Die is niet zo hoog als het dakterras van het MAS, maar geeft je toch ook een mooi zicht op de Schelde. En misschien is het wel de ideale plek om zelf even still te blijven staan bij wat er momenteel in de wereld aan de gang is.
 

4. Het MuHKA

Ik kan niet zeggen dat hedendaagse kunst mijn ding is. Ik weet het, “hedendaagse kunst” is een erg ruim en flexibel begrip, maar ik bedoel die kunst die iets anders voorstelt of betekent dan wat er te zien is.

Je weet wel. Een schilderij van bloemen is een schilderij van bloemen. Een wc-pot in het middel van een zaal die automatisch doorspoelt heeft vaak een veel dieperen betekenis. Of dat moeten we toch geloven.

Dat betekent niet dat ik hedendaagse kunst niet kan appreciëren. Soms zie ik iets dat me echt aanstaat, maar dan besef ik ook haast meteen dat het me aanstaat omdat ik het “mooi” vind en waarschijnlijk niet om de reden waarom ik het werk volgens de artiest in kwestie zou moeten appreciëren. Of net niet appreciëren. Wie zal het zeggen.

Ik stapte dan ook vol nieuwsgierigheid en een beetje gereserveerd het MuHKA of “M HHKA”, het Museum van Hedendaagske Kunst Antwerpen, binnen.

Het MuHKA museum is in de eerste plaats een museum waar je werken kan zien van hedendaagse Belgische kunstenaars en internationale kunstenaars, maar het is ook veel meer dan dat.

Naast tentoonstellingen, organiseert het M HKA ook lezingen, heeft het een eigen cinemazaal en organiseert het workshops. Het M HKA steunt en neemt deel aan kunstorderzoek en heeft een bibliotheek met meer dan 32.000 boeken, catalogi en magazines. Verder heeft het museum van hedendaagse kunst ook een souvenirwinkel en een café.

Neem gerust een kijkje:

Het Rubenshuis

Het Rubenshuis is een opmerkelijk gebouw in het hart van de stad dat het verhaal van de legendarische Belgische kunstenaar vertelt. Peter Paul Rubens, een van de meest gevierde historische figuren van België, woonde hier tussen 1610 toen hij het huis kocht en zijn dood in 1640. Het is sindsdien grondig gerestaureerd en een geweldige plek om te verkennen.

Wat het tot een van de meest unieke kunstmusea van Antwerpen maakt, is de grote verscheidenheid van tentoon gesteld werk. Het Rubenshuis bezit niet alleen een prachtige collectie van Rubens' eigen werk en dat van zijn gelijken (o.a. Van Dyke, Brueghel de Oude, Titiaan en vele anderen), maar ook een reeks objecten die een fascinerend inzicht geven in zijn dagelijks leven.

Deze variëren van grandioze geschenken zoals ceremoniële kettingen tot alledaagse voorwerpen zoals zijn eigen hemelbed en de eigen linnenpers van zijn vrouw.

Naast zijn erfenis aan kunstwerken was Rubens een getalenteerde en ambitieuze architect. Het huis en de tuin zelf werden uitgebreid gerenoveerd en gebouwd volgens zijn eigen ontwerpen in renaissancestijl, in overeenstemming met de mode van die tijd.

Neem een kijkje in de woonruimte, het atelier, de binnenplaats en de barokke tuin, en dwaal rond door de prachtige zuilengangen.
 

De Antwerpse musea zijn niet de enigen die tentoonstellingen in Antwerpen organiseren. Er zijn ook tal van onafhankelijke galerijen en pop-up initiatieven.
 

Meer leuke dingen in Antwerpen

Hier vind je meer informatie over wat te doen in Antwerpen.
 

Vergeet je reisverzekering niet

Verwacht het beste, maar bereid je voor op het ergste. Reisverzekering dekt je in het geval je reis (deels) geannuleerd wordt, je ziek wordt, of gewond raakt. Ik zorg ervoor dat ik altijd gedekt ben wanneer ik op reis vertrek.

Nog geen reisverzekering? Dan raad ik SafetyWing aan. Ze bieden superflexibele opties en je kan bij hen zelfs een reisverzekering nemen wanneer je al op reis bent.
 

PIN VOOR LATER